Multilingual Fortification Dictionary
The Multilingual Fortification Dictionary (MFD) contains a illustrated list of fortifications and their translations in multiple languages (Croatian, Czech, Dutch, English, French, German, Italian, Lithuanian, Polish, Portuguese, Spanish and Swedish).
For a definition of the World War II Atlantikwall, see: /files/Atlantikwall_definition_of_a_phenomenon.pdf
The IFC is considering to add new languages and new time periods, eventually including the ‘concrete’ and ‘reinforced concrete century’. IFC and EFFORTS will cooperate. See letter: /files/20181029_Efforts-IFC_MFD.pdf
You are invited to use the dictionary and to send comments etc. to the Secretariat, that will forward the comments to the Multilingual Fortification Dictionary Working Group. For a list of members of the Multilingual Fortification Dictionary Working Group see under the tab Contact.
Members of the Multilingual Fortification Dictionary Working Group can login here













rózne formy krenelażu

ząb krenelażu

kaponiera narożna ???

wykusz nadwieszony

system kleszczowy

dzieło rogowe, rogi

wieża typu Martello

wewnętrzny stok wału

obrotowa kopuła pancerna - wysuwalna, podnoszona
A: Podstawowe formy w budownictwie fortecznym
- A07a: bastion (system starowłoski)
- A07b: bastion (system nowowłoski)
- A07c: bastion (system staroholenderski)
- A07d: bastion ???
- A07e: bastion (maniera Vauban'a)
- A07f: bastion (system nowoholenderski)
- A08a: bastion bez nasypu ziemnego
- A08b: bastion odziany murem
- A08c: bastion z nadszańcem
- A09a: rondela (na narysie koła)
- A09b: rondela (na narysie migdału)
- A09c: rondela (na narysie podkowiastym)
- A09d: rondela zdwojona
- A09e: rondela (na narysie nieregularnego pięciokąta)
- A09f: rondela (na narysie prostokąta)
- A12:
- A12a: twierdza bastionowa na narysie kwadratu z pełnymi bastionami
- A12b: twierdza bastionowa na narysie kwadratu z półbastionami
- A12c: twierdza bastionowa na narysie trójkata z pełnymi bastionami
- A12d: twierdza bastionowa na narysie trójkąta z półbastionami
- A12e:
- A13: fort gwiazda (narysy regularnych wielokątów)
- A14:
B: Detale budowli obronnych
- B01: rózne formy krenelażu
- B01b:
- B01c:
- B01d:
- B01e:
- B02a: ząb krenelażu
- B02b: machikuła
- B02c: droga kryta
- B02d: nawis
- B05: Wykusz (różne formy: półkolista; o ściętych narożach; trójkątna; prostokątna)
- B06: rondela
- B07: basteja
- B10: kaponiera
- B11: kaponiera podwójna
- B12:
- B13: kaponiera narożna ???
- B14:
- B15: kawaliera;kawaler
- B16: wykusz nadwieszony
C: Systemy bastionowe; szkoły bastionowe
- C01: system starowłoski
- C02: system nowowłoski
- C03: pierwsza maniera Vauban'a
- C04: druga maniera Vauban'a
- C05: trzecia maniera Vauban'a
- C06: system staroholenderski
- C07: system nowoholenderski
- C08: system kleszczowy
- C09: system poligonalny
- C10:
- C11:
- C12:
- C13:
- C14:
- C15:
D: Dzieła wysunięte/ dzieła detaszowane w systemach bastionowych
- D01: rawelin
- D02: słoniczoło
- D03a: nożyce
- D03b: kleszcze
- D04: dzieło rogowe, rogi
- D05a: dzieło rogowe typu "jaskółczy ogon"
- D05b: dzieło rogowe typu "infuła biskupia"
- D06: dzieło koronowe, korona
- D07a: przeciwstraż - budowla jednolita
- D07b: przeciwstraż - budowla dzielona
- D08: dzieło rogowe
- D11a: mur skarpowy
- D11b: mur przeciwstoku
- D11c: korona muru
- D11d:
- D11e: galeria wałowa/skarpowa
- D12a: galeria przeciwstokowa, galeria przeciwskarpowa
- D12b: kaponiera przeciwstokowa, kaponiera przeciwskarpowa
- D13a: mur Carnot'a
- D13b: dno fosy
E: Dzieła wysunięte, dzieła detaszowane
F: Nazewnictwo w systemach bastionowych, w tym : profile, linie, kąty
- F01a: droga wałowa
- F01b: wał górny
- F01c: wał dolny
- F01d: fosa z rowem drenażu
- F01e: droga kryta
- F01f: przedstok
- F01g:
- F02a: wewnętrzny stok wału
- F02b: zewnętrzny stok wału
- F02c: stok fosy
- F02d: przeciwstok
- F02e: parapet
- F02f: przedpiersie
- F02g: linia zejścia przedpiersia i zewnetrznego stoku wału
- F02h: ławka strzelecka
- F02j: linia ognia
- F02k: droga wałowa
- F02m: korona wału
- F04a: linia głowy, kapitala
- F04b: bok poligonu zewnętrznego
- F04c: kurtyna, mur kurtynowy
- F04d: bok poligonu wewnętrznego
- F04e: narożnik bastionu
- F04f: czoło bastionu
- F04g: bark bastionu
- F04h: szyja bastionu
- F04j: linia dużej, dłuższej obrony
- F04k: linia małej, krótszej obrony
- F05a: kąt środka wieloboku twierdzy
- F05b: kąt poligonu
- F05c: kąt narożnika
- F05d: kat szyjowy
- F05e: kąt barkowy
- F05f: kat flanki
- F05g: kąt kleszczy ??
- F05h: kat obrony
- F06a: mur skarpowy/mur stokowy
- F06b: mur przeciwskarpowy/mur przeciwstoku
- F06c:
- F06d:
- F06e: galeria skarpowa
- F07:
- F08:
- F09:
- F10:
- F11:
G: Kierunki ognia
- G01: kąt martwy
- G02a: obrona daleka - ogień artylerii
- G02b: obrona bliska - ogień piechoty
- G05: front zatokowy/ zatoki
H: Place broni
- H01a: przedpiersie
- H01b: strzelnica
- H02a: strzelnica
- H02b: ławka strzelecka (piechoty)
- H02c: platforma działowa ??
- H02d: ława działowa
- H03a: poprzecznica
- H03b: poprzecznica
- H04: nadszaniec; kawaleria
- H05: formy strzelnic, m.in. krzyżowa, szczelinowa, hakownicza itd.
J: Przeszkody i użyte materiały
- J01a: częstokół
- J01b:
- J01c: wilczy dół
- J01d: czostki
- J02: czosnki
- J03: szpony
- J04:
- J05a:
- J05b: faszyna
- J07: kozioł hiszpański/ostrostawidło/kobylina
- J08: zasieka
- J11: betonowe zapory przeciwczołgowe, tzw. "zęby smoka"
- J12:
- J13: stalowe zapory przeciwczołgowe
- J14: stalowe zapory przeciwczołgowe
- J15: kosze szańcowe
- J18: brona
K: Nawodne budowle forteczne
L: Ukrycia, schrony, izby forteczne
- L01: schron
- L01a: kosz szańcowy
- L02: poprzecznice
- L04c: cytadela
- L04e:
- L06:
- L07: izby działowe
- L08: bateria kazamatowa
- L09: kaponiery szyjowe
- L10: kaponiera czołowa ??
- L11a: flankowanie ogniem barkowym odcinków fosy fortu
- L11b: flankowanie ogniem szyjowym odcinków fosy fortu
- L11c: flankowanie ogniem czołowym odcinków fosy fortu
- L12: obrotowa kopuła pancerna
- L13: kopuła pancerna stała
- L14: obrotowa kopuła pancerna o stałej (nieregulowanej) wysokości
- L15: obrotowa kopuła pancerna - wysuwalna, podnoszona
- L16: system regulacji kąta podniesienia i posadownienia armaty w kopule pancernej ze wskazaniem górnej i skrajnej pozycji
- L18: betonowy schron bojowy typu "Tobruk" z otworem do osadzenia wiezy czołgowej
- L19: betonowy schron bojowy ??